Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής- Υπερκινητικότητας (ΔΕΠ-Υ), αποτελεί μία από τις πιο συχνά εμφανιζόμενες νευρο-αναπτυξιακές διαταραχές. O Αμερικανικός Ψυχιατρικός Σύλλογος στην 5η έκδοση του DSM-5 ορίζει τη Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής- Υπερκινητικότητας (ΔΕΠ-Υ) ως “ένα σταθερό μοτίβο συμπεριφοράς που χαρακτηρίζεται από απροσεξία ή/ και υπερ-κινητικότητα/ παρορμητικότητα, το οποίο παρεμποδίζει τη λειτουργικότητα ή την ανάπτυξη”.
Αντίστοιχα, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, στο ICD-11 αναφέρεται ότι τα συμπτώματα της ΔΕΠ-Υ εμφανίζονται πριν την ηλικία των 12 ετών, συνήθως από την πρώιμη έως τη μέση παιδική ηλικία, και ορίζεται ως “ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο (που διαρκεί τουλάχιστον 6 μήνες) απροσεξίας ή/ και υπερ-κινητικότητας/ παρορμητικότητας, του οποίου ο βαθμός εμφάνισης είναι εκτός του τυπικού συγκριτικά με την ηλικία και το επίπεδο ευφυΐας, και επηρεάζει αρνητικά την ακαδημαϊκή, λειτουργική και κοινωνική δραστηριοποίηση του παιδιού”. Επιπλέον, αναφέρεται ότι η ΔΕΠ-Υ διακρίνεται σε τρεις τύπους:
- Τύπος Απροσεξίας: μπορεί να συνυπάρχουν συμπτώματα υπερ-κινητικότητας/ παρορμητικότητας, ωστόσο η επίδρασή τους στην κλινική εικόνα είναι κατώτερη, συγκριτικά με την απροσεξία.
- Τύπος Υπερ-κινητικότητας/ Παρορμητικότητας: μπορεί να συνυπάρχουν συμπτώματα απροσεξίας, ωστόσο η επίδρασή τους στην κλινική εικόνα είναι κατώτερη συγκριτικά με την υπερ-κινητικότητα/ παρορμητικότητα.
- Συνδυασμένος Τύπος: τόσο τα συμπτώματα της απροσεξίας, όσο και της υπερ-κινητικότητας/ παρορμητικότητας, ασκούν την ίδια επίδραση στην κλινική εικόνα.
Συμπεριφορές του παιδιού οι οποίες μπορεί να συνδέονται με τη ΔΕΠ-Υ και χρήζουν περαιτέρω διερεύνηση είναι οι εξής:
- Περιορισμένη διάρκεια προσοχής, εύκολη διάσπαση
- Συχνά ξεχνά ή χάνει πράγματα
- Δυσκολεύεται να ολοκληρώσει δραστηριότητες που απαιτούν χρόνο
- Δυσκολεύεται να ακούσει και να εκτελέσει οδηγίες
- Αλλάζει συνεχώς δραστηριότητες
- Δυσκολεύεται να οργανώσει δραστηριότητες
- Κινείται διαρκώς ακόμη και σε περιβάλλοντα με περιορισμένα ερεθίσματα
- Δυσκολεύεται στο να αναμένει/να περιμένει τη σειρά του
- Δρα χωρίς να σκέφτεται
- Μιλά συνεχώς, διακόπτει τις συνομιλίες άλλων
- Δείχνει να μην αναγνωρίζει πιθανούς κινδύνους
Βιβλιογραφία
American Psychiatric Association. (2022). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5th ed., text rev.). https://doi.org/10.1176/appi.books.9780890425787
Francés, L., Quintero, J., Fernández, A., Ruiz, A., Caules, J., Fillon, G., Hervás, A., & Soler, C. V. (2022). Current state of knowledge on the prevalence of neurodevelopmental disorders in childhood according to the DSM-5: a systematic review in accordance with the PRISMA criteria. Child and Adolescent Psychiatry and Mental Health, 16(1). https://doi.org/10.1186/s13034-022-00462-1
World Health Organization. (2019). International statistical classification of diseases and related health problems (11th ed.). https://icd.who.int/
